Reflectie en vooruitblik

 De cursus mediawijsheid

... heeft me met veel theorieën kennis laten maken
... veel digitale kennis gebracht
... mijn blik op de wereld verruimd

De krant en mijn kinderen begrijp ik beter dan voorheen doordat mijn kennis weer aansluit bij de huidige ontwikkelingen in de maatschappij. Het krantenartikel waaruit ik hieronder citeer zou ik voorheen hebben overgeslagen en nu, met dank aan de cursus Mediawijsheid, wil ik graag deze kennis delen.

Studenten die aan het begin van de cursus nog niet met social media actief waren voelden enig bezwaar om op verschillende websites accounts aan te maken. Ze waren bang dat privé-informatie met grote snelheid mondiaal verspreid zou worden. Hun angst bleek ongegrond.

Toch wil ik voor de zomervakantie een overweging meegeven en wel bij monde van NRCredacteur Marjolijn Februari.

Hoogleraar mediastudies José van Dijck probeerde het vorige week wel even bij de beursgang van Facebook. Ze schreef over de economische omwenteling die het gevolg is van de digitalisering. Data, schreef ze, zijn een nieuwe valutasoort geworden. Met hun data dragen gebruikers van sociale media zonder morren al hun eigendom, macht en controle over aan commerciële partijen, zonder er iets voor terug te vragen, en de gebruikers worden vervolgens als waren op de markt verhandeld. Vreemd genoeg heet dit verhandelen van mensen ‘sociaal maken’. Mark Zuckerberg van Facebook wil begrijpelijkerwijs de hele wereld sociaal maken. Het is big business.

De bewering dat het onbeperkt delen van data goed is voor de mondiale transparantie, noemt van Dijck een gevaarlijke ideologie. „Het gaat hier niet over transparantie, maar over macht.” Een verstandige waarschuwing, lijkt me, maar mijn ervaring zegt me ook meteen dat voor die waarschuwing weinig belangstelling bestaat. Je kunt wel roepen dat het niet goed is voor de democratie om zoveel macht ongecontroleerd uit handen te geven. Maar dan word je vooral gezien als een ouwe zeur die niets begrijpt van de ongelofelijke leukheid van Twitter.

Het is een hardnekkig misverstand dat de internetrevolutie aan elkaar hangt van gadgets en programmaatjes. En dat je alleen bij bent als je de laatste versie hebt. In feite is er een nieuwe, fundamentele ontwikkeling gaande. Die vraagt zoals alle maatschappelijke ontwikkelingen om kritisch meedenken. Over eigendom van data, over bestuurlijke representativiteit van netwerken en sociale media, over de vraag wie mag meebeslissen in de juridische formulering van definities.

Internet verandert de wereld en het verandert de gebruikers, onszelf, we worden gevormd door de techniek. En omdat we er deel van uitmaken en er middenin zitten, moeten we dus dezelfde dingen doen die we al millennia lang doen in de omgeving waarin we onszelf aantreffen: recht maken, wegen aanleggen, kritiek leveren, controle behouden, eigendom claimen, stem gebruiken.

Wie geïnteresseerd is in de visie van Jos'e van Dijck wil ik attenderen op de volgende lezing:

Social media and the engineering of everyday life

Keynote – Prof. dr. José van Dijck (UvA)

Date: Wednesday June 27th, 2012
Time: 14.00 – 16.30 (followed by drinks)
Venue: Universiteit Groningen, Academiegebouw – Senaatskamer
Open to: all
Registration

In 2011, 82% of the world’s Internet populations logged on to some type of social media, up from 6% in 2007. In less than five years, services like Facebook, YouTube, Twitter and LinkedIn have come to deeply penetrate our daily habits of communication and socializing. While most sites started out as amateur-driven community platforms, half a decade later they have turned into large corporations that do not just facilitate global connections, but have become global data mining companies. This lecture will reflect on how social media have become normalized in everyday life: what has become the meaning of social activities such as “sharing”, “liking”, “following” and “trending” in a world dominated by Facebook and Twitter? And what are the implications of the fact that large portions of everyday life are increasingly commercialized and engineered through social media? Facebook’s and Twitter’s algorithms do not simply reflect our behavior and habits, but actively steer and manipulate social activities. At the heart of the social media’s industry’s surge is the battle over information control.

Bronnen

http://www.rmes.nl/keynote-summer-school-2012-jose-van-dijck/

Februari, M. De ongelofelijke leukheid van Twitter, NRC, 21 mei 2012, pag. 12